Paratoner Sistemleri
Paratoner Nedir: Paratoner (yıldırımlık), yıldırımın etkilerinden korunmak için Bakır veya Alüminyum gibi iyi iletken malzemelerden yapılan bir yapıdır. Yıldırım düştüğünde oluşabilecek yangın, patlama veya diğer tehlikeleri önlemek amacıyla kullanılır. Paratoner, yıldırımın enerjisini toplayarak güvenli bir şekilde toprağa iletilmesini sağlar.
Paratonerin İcadı: Paratonerin icadı, 18. yüzyılın ortalarında Benjamin Franklin tarafından gerçekleştirildi. Franklin, elektrik akımının yüklerin etkilenmesinden kaynaklandığını ve bu nedenle yıldırımın bir noktadan diğerine geçtiği bir teori geliştirdi. Bu teoriye göre, elektriksel yıldırımlardan korunmak için bir paratoner kullanılabileceğini öne sürdü. 1750 yılında İngiliz Bilimler Akademisi'ne bu teorilerini iletti, ancak akademi önerisine ilgi göstermedi.
Franklin, paratonerin etkisini kanıtlamak amacıyla bir deney yapma fikrini geliştirdi. Bir kilise çan kulesine yerleştireceği bir paratoner ile yıldırımı çekeceğini ve bu sayede kilisenin korunacağını savundu. Ancak, akademi bu öneriye olumlu yanıt vermedi. Bunun üzerine Franklin, 1752 yılında uçurtma uçurarak yıldırımı çekmeye yönelik bir deney gerçekleştirdi. Uçurtmayı yağmurluk gibi iletken bir malzeme ile kapladı ve uçurtmayı fırtınalı bir günde havada tutarak yıldırımı çekmeyi başardı. Bu deney sırasında hafif bir yıldırım çarpması yaşadı, ancak sağ salim kurtuldu.
Franklin'in deneyi, elektriksel yıldırımlardan korunmak için paratoner kullanımının temelini oluşturdu. Deneyin sonuçları, yıldırımın enerjisinin güvenli bir şekilde toprağa iletilmesinin mümkün olduğunu gösterdi. Bu deneyin ardından Benjamin Franklin, İngiliz Bilimler Akademisi'ne üye seçildi ve elektrik ve manyetizma alanındaki çalışmalarıyla büyük bir etki bıraktı.